ชื่อท้องถิ่น : ต้นชะมวง
ชื่อสามัญ : -
ชื่อวิทยาศาสตร์ : (Garcinia cowa Roxb)
ชื่อวงศ์ : GUTTTIFERACEAE
ลักษณะวิสัย/ประเภท : ไม้ยืนต้น
ลักษณะพืช : ใบ ชะมวงจากต้นชะมวง หรือที่ทางปักษ์ใต้เราเรียกว่า ต้นส้มมวง ถือเป็นไม้ไทยใกล้มือที่คนท้องถิ่นแถบภาคตะวันออกแถวเมืองจันทร์ไปจนถึงตราด และแถวปักษ์ใต้บ้านเรา นิยมเก็บยอดและใบอ่อนมาปรุงอาหารประเภทต้มส้ม แกงส้ม โดยต้มกับกระดูกหมู กระดูกวัว หรือซี่โครงหมู ที่เรียกกันว่า ซี่โครงหมูต้มใบชะมวง สำหรับที่เป็นอาหารขึ้นโต๊ะในเมนูอาหารรสเด็ดที่รู้จักกันดีก็คือ แกงกะทิใบชะมวง ทั้งนี้ก็เพราะจะได้ รสชาติเปรี้ยวกลมกล่อม
ต้นชะมวงหรือต้นส้มมวงมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า การ์ซิเนีย โคว่า (Garcinia cowa Roxb) ลักษณะของต้นชะมวงและต้นมะดันมีความคล้ายกัน เพราะต้นไม้ 2 ชนิดนี้ มีรากเหง้าเหล่ากออยู่ในวงศ์กัททิฟเฟอราซี้ (Guttifferacae) เหมือน กัน แต่ถ้าหากเป็นคนช่างสังเกตจะเห็นว่า ส้มมวงหรือต้นชะมวง มีรูปทรงใบ ข้อ และผล ที่มีรสเปรี้ยวเหมือนกับมะดันก็จริง แต่ต้นมะดันจะมีลำต้นค่อนข้างเตี้ย ไม่ใหญ่โต ชอบขึ้นตามดินจืดทั่วไป ส่วนต้นชะมวงจะมีลำต้นค่อนข้างใหญ่โต ต้นสูง ชอบขึ้นตามดินน้ำเค็มถึงดินกร่อยชายทะเล
ลักษณะโดยทั่วไปของต้นชะมวงหรือต้นส้มมวง จัดเป็นไม้ป่าประเภทยืนต้นขนาดใหญ่ สูงประมาณ 15-20 เมตร ลำต้นโตขนาด คนพอโอบโคนต้นมิด ส่วนใหญ่ลำต้นจะเปราค่อนข้างตรงและสูงชะลูด เปลือกต้นมีลักษณะแข็งผิวสีน้ำตาลไหม้ปนเทา กระพี้มีสีเหลือง มีเสี้ยนยาวละเอียด ค่อนข้างเหนียว ทนทาน แก่นสีน้ำตาลไหม้ แข็งเหนียว ถ้าถากเปลือกออกมาจะ มีกลิ่นเปรี้ยวอ่อนๆ โชยออกมา ค่ะ ใบของต้นส้มมวงเป็นใบเดี่ยว ออกสลับคล้ายกับใบมะดัน รูปทรงใบหอกรียาว โคนและปลายแหลม ยาวประมาณ 10-15 ซม. ใบหนาค่อนข้างแข็งเป็นมัน ส่วนยอดอ่อนจะมีสีน้ำตาลแดง ใต้ใบจะมีสีนวลจางกว่า สำหรับลักษณะดอก ดอกจะมีขนาดเล็ก กลีบดอกค่อนข้างแข็ง มีสีเหลืองอ่อน ซึ่งเมื่อดอกบานจะมีกลิ่นหอมระรวย และเมื่อดอกได้รับการผสม จะกลายเป็นผล ผลของต้นส้มมวง มีลักษณะกลมมองดูคล้ายลูกมังคุด เนื้อผลมีสีขาวค่อนข้างเปรี้ยว ภายในมีเมล็ดค่อนข้างแข็งแยกออก 2 ซีก เมล็ดนี้สามารถเจริญไปเป็นต้นได้ บางคนจะเก็บเอาลูกชะมวงมาหั่นตากแดดให้แห้งเพื่อเก็บเอาไว้ใส่แกงส้ม
สำหรับในด้านของ ชะมวงสรรพคุณ นั้นมีมากมายหลายประการ ดังนี้
ชะมวงสรรพคุณ ด้านอาหาร : ใช้ยอดอ่อนและใบอ่อนซึ่งมีรสเปรี้ยว แก้ไข้ กัดฟอกเสมหะ แก้ธาตุพิการ แก้โลหิต แก้ไอ แก้กระหายน้ำ
ชะมวงสรรพคุณ ด้านราก : ใช้แก้ไข้ แก้ร้อนใน ถอนพิษ แก้บิด ลดเสมหะ
ชะมวงสรรพคุณ ด้านใบ : ใช้เป็นยาระบายท้อง แก้ไข้ กัดฟอก กัดฟอกเสมหะ แก้ธาตุพิการ แก้โลหิต แก้ไอ แก้กระหายน้ำ
No comments:
Post a Comment